Yöneten ve yönetilen ortasında bağlantıya ve işbirliğine dayanan kamuda halkla bağlantılar çalışmalarında irtibat kıymetli? Kriz devirlerinde irtibatın nasıl kurulması ve sürecin nasıl yönetilmesiyle ilgili değerlendirmelerde bulunan Dr. Nejla Polat, demokratik idarelerde tercih edilen bağlantı modelinin iki istikametli simetrik model olduğunu söyledi. Krize sahip çıkılmasının kıymetini hatırlatan Polat, vaktinde müdahale ve emniyetli haber kaynağı olmanın kriz idaresinde tesirli olduğunu kaydediyor.
Üsküdar Üniversitesi Bağlantı Fakültesi Halkla Bağlantılar ve Tanıtım Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Nejla Polat, kamuda halkla bağlantılarda irtibatın yapısını kıymetlendirdi.
Yöneten ve yönetilen ortasında irtibata ve işbirliğine dayanan kamuda, halkla bağlantılar çalışmalarında irtibatın yapısının iki istikametli olması gerektiğini söz eden Polat, “Kamu kurumlarının en değerli misyonu, kamu faydası sağlayacak faaliyetlerde bulunmak, amaç kitlelerin gereksinim ve beklentilerini tespit ederek bu gereksinimlerin giderilmesine yönelik devamlı ve istikrarlı biçimde kamu hizmeti sunmaktır. Hasebiyle maksat kitlelerle diyaloğa dayalı bağlantı kurma ve sürdürme; karşılıklı anlayışı, düzgün niyeti, inancı tesis etme ve müdafaa; kamu faydasına hizmet etme; maksat kitlelerin dayanağını alma prensipleri etrafında kamusal halkla münasebetlere ihtiyaç vardır” dedi.
Kamuda halkla alakalar modelleri
Bilgi ve irtibat teknolojilerinin gelişmesi, bilgiye erişimin kolaylaşmasıyla birlikte, kamuda halkla ilgiler faaliyetlerinde, iki taraflı simetrik modelin daha uygun hale geldiğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Nejla Polat, tarihi süreçteki irtibat modellerini de şöyle sıraladı:
Basın Ajansı/Tanıtım Modeli: Kaynaktan alıcıya hakikat tek istikametli ileti iletiminin kelam mevzusudur. İletisi oluşturan bilgilerin doğruluğunun tartışılabildiği irtibat modelidir.
Kamuyu Bilgilendirme Modeli: Tek taraflı bildiri iletimi sürecini kapsamasına karşın, maksat kitlelere tam, yanlışsız ve eksiksiz bilgilerin ulaştırıldığı irtibat modelidir. Kuruluşların basın sözcülerini çağrıştıran faaliyetlerde bulunurlar.
İki İstikametli Bilimsel İkna Modeli: Hedef kitlelerin kurumu desteklemesine ve kurumun bakış açısını benimsemesine yönelik ikna edilmesini amaçlayan çift istikametli ileti akışının bulunduğu modeldir. Halkın dayanağını kazanabilmek için davranışlarla ilgili araştırmalar ve toplumsal bilim teorilerinden yararlanılır. Fakat edinilen bilgiler doğrultusunda kuruluşun siyasetini değiştirmesi kelam konusu olmadığından ötürü asimetriktir.
İki İstikametli Simetrik Model: Kurum ve maksat kitleleri ortasında karşılıklı diyalog ve uzlaşma kültürüne dayanan, gaye kitleden gelen geri bildirimin kurum tarafından değerlendirildiği, kurumun siyasetine istikamet verdiği iki taraflı bağlantı modelidir. Savunucuları teorisyenler ve eğitimcilerdir.
Kamuyu bilgilendirme modeli yetersiz
Kamu kurumlarında en çok kullanılan irtibat modelinin kamuyu bilgilendirme modeli olduğunu belirten Polat, “Bu modelde kurumlar kendileri ve faaliyetleri hakkında gaye kitleleri bilgilendirirler. Tek istikametli bir bilgi akışı kelam bahsidir. Kamuyu bilgilendirme modeli kamu kurumlarının tanıtımı açısından kıymetli rol oynayabilir, lakin amaç kitlelerin tanınması konusunda yetersiz kalmaktadır. Burada devlet idaresinde vatandaşa hakikat tek istikametli bilgi akımının olduğu ve vatandaşların katılımcılık açısından pasif halde bulunduğu görülmektedir” dedi.
Kamu kurumlarında, bir bahiste kamuoyunu ikna edip, onların isteğini almak için vakit zaman bilimsel ikna sistemi de kullanıldığını belirten Nejla Polat, “Bilimsel ikna tekniği ile kamuoyunun tavır ve davranışlarının değiştirilmesi, geliştirilmesi yahut pekiştirilmesi hedeflenir. Maksada ulaşmak için de birbiriyle örtüşen duygusal ve mantıksal yollara başvurulur. Fakat kurumun siyasetini belirlemede kamuoyunun kanısı değerli değildir. Bu nedenle bilimsel ikna sistemi eleştirilmektedir” halinde kıymetlendirdi.
Çift istikametli irtibat hayata geçirilmeli
Polat, günümüzde demokratik idare anlayışının hakim olduğu ülkelerde, kamusal halkla münasebetler açısından daha fazla tercih edilen irtibat modelinin iki taraflı simetrik model olduğunu kaydederek, “Bu model yönetenler ve yönetilenler ortasında karşılıklı fayda, itimat ve diyalog oluşturma maksadına hizmet ettiği için tercih edilmektedir. Vatandaşlardan devlete geri bildirimin sağlandığı iki istikametli bağlantıdır. Bu münasebet vatandaşların görüşlerinin alınmasını, bilgi gereksiniminin tedarik edilmesini gerektirmektedir” diye konuştu.
Yöneticilerin uzlaşmacı ve hesap verebilir olması beklenir
Demokrasilerde yöneticilerin uzlaşmacı, saydam, hesap verebilir, etik ve sorumlu bir idare anlayışı içerisinde davranmalarının beklendiğini vurgulayan Polat, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Halkın direkt iştirakini sağlama ya da onayını alma konusunda kıymetli bir aracı fonksiyonu yüklenen halkla bağlantılar irtibatı; açıklık, saydamlık unsurlarıyla yurttaşları bilgilendirerek onların inancını ve takviyesini sağlamada en tesirli yoldur. Tesirli bağlantı için gerekli olan iki taraflı simetrik bağlantı üslubunun benimsenmesi, katılımcılığın sağlanması, çift taraflı irtibat ile farklı çıkarlara sahip gaye kitleler ortasında ortak taban oluşturulması halkla alakalar metodu ile mümkün olmaktadır.
Ayrıca kamunun beklentilerinin tespit edilmesi ve gereksinimlerinin giderilmesi, yönetenler ve yönetilenler ortasındaki bağlantının sağlanması, kamuoyunun çeşitli bahislere ait farkındalığının sağlanması ve şuur seviyelerinin geliştirilmesi açısından da kıymetlidir.”
Bilgi gereksinimi karşılanmazsa, gerçek dışı bilgi artar
Özellikle kriz devirlerinde bilgiye daha fazla muhtaçlık duyulduğuna ve kamuoyunun hakikat ve süratli olarak bilgilendirilmesi ehemmiyet kazandığına işaret eden Polat, “Kriz periyodunda kamuoyunun bilgi gereksiniminin karşılanmaması, gerçek dışı bilgilerin yayılma suratını artıracak ve kriz irtibatını yönetmek güçleşecektir. Vaktinde müdahale ile çelişkiden uzak ve yetkililer tarafından yapılan açıklamalar, mevcut bilgiyle idarenin krize yaklaşımının anlatılması, krize sahip çıkılması, emniyetli haber kaynağı olmanın temel şartlarıdır. Kriz periyodunda medyanın ve öbür muhatapların inancına ve takviyesine her zamankinden fazla ihtiyaç duyulmaktadır. Yanlış ya da eksik bilgi, medyanın sonraki gelişmelere duyarsız kalmasına neden olur, amaç kitleyle buluşmayı ve sarsılan itimadın yine oluşturulmasını güçleştirir” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
